Online studiegroep "De wereld als vorm en beeld"

"In plaats daarvan dat beeld en vorm onmachtig en passief zouden zijn, zijn ze veeleer de ware, zo niet de enige causa efficiens in de allerreëelste wereld die wij kennen, in de wereld van menselijke handelingen en daden." Dit schrijft Hermann Friedmann in zijn fascinerende boek Die Welt der Formen (p. 53) uit 1930. 




De Duits-Fins jurist-filosoof Hermann Friedmann (1873-1957), voert een volkomen eigenzinnig, hyperorigineel pleidooi voor een alternatief, optisch wereldbeeld, waarin niet de tastzin maar het gezichtsvermogen de voorkeur geniet. 

Friedmanns pleidooi is zo fundamenteel, dat het, indien het serieus zou worden overwogen, serieuze vraagtekens zou plaatsen bij een vandaag de dag uitentreuren herhaald ‘wetenschappelijk’ discours en bijbehorend wereldbeeld. Dit discours en dit wereldbeeld worden gekenmerkt door enkele nooit ter discussie gestelde premissen: de materiële grondslag van de werkelijkheid en de berekenbare en controleerbare ervaring als methode van toegang tot die werkelijkheid. Daarbij blijft buiten beeld dat hier de facto een specifieke waarnemingsvorm overheerst: die van de tastzin. Friedmann spreekt in dit verband over een “haptisch” wereldbeeld. 

Het is het zinledige, doelloze wereldbeeld van industrie, economie, techniek en levenswetenschappen. Alle tegenwoordig dominerende en sturende begrippen (‘causaliteit’, ‘bewijs’, ‘wetenschappelijk’ ‘materie’ e.d.) wortelen in een haptische benadering. Deze wordt beheerst door de veronderstelling dat de wereld bestaat uit strak-omlijnde ‘objecten’ die elkaar aantrekken of afstoten. In zo’n benadering verdwijnen essentiële dimensies uit beeld, niet in de laatste plaats de uiteindelijke willekeur en zelfs het reductieve van het haptische. 


Een optisch-morfologische benadering richt zich juist op synchrone verbanden en relaties (Form = Koexistenz). Friedmann kiest zijn voorbeelden vooral uit de biologie, maar ook uit de taalkunde, de wiskunde, de beeldende kunst, de muziek en de literatuur. Uit het scala aan disciplines waaruit hij put moge al blijken waarom het hem mede te doen is: verbinding en integratie van alle (natuur- en geestes)wetenschappelijke disciplines onder een in ere hersteld vorm-begrip. Bij mijn weten is Friedmann de allerlaatste die dit zoiets überhaupt nog heeft geprobeerd.

Tijdstip: 13 tweewekelijkse online-bijeenkomsten plus schriftelijke begeleiding, van januari-juli 2022 (in principe op maandagmiddagen 13.00-14.30h tenzij een ander tijdstip verkieslijker blijkt).

Vorm: webinars (Vimeo-opname + besprekingssessies). NB ook de online sessies zullen worden opgenomen, zodat zij die een keer moeten missen achteraf alsnog de sessie kunnen bekijken.

Docent: dr Rico Sneller.

Aanschaffen: Hermann Friedmann, Die Welt der Formen. System eines morphologischen Idealismus. München: Beck, 1930 (antiquarisch goed verkrijgbaar).

Voorbereiding per bijeenkomst: voor een goed begrip is studie buiten de bijeenkomst zelf belangrijk. Het verdient aanbeveling bij het lezen gerezen vragen en onduidelijkheden te noteren en die op de bijeenkomsten ter sprake te brengen. De docent zal zorg dragen voor lees- en studieaanwijzingen voorafgaand aan iedere bijeenkomst.

Kosten: € 275- (reductie voor studenten mogelijk). Wie een betalend deelnemer aanbrengt, krijgt €50,- korting.

Bijeenkomsten: 13 x (gemiddeld) eenmaal per twee weken op de maandagmiddag vanaf 17 januari (of anders in overleg)

Opgave en verdere informatie bij de docent: h.w.sneller@gmail.com

Aanmelden z.s.m.

Data en programma van de online besprekingsbijeenkomsten (maandag 13.30-15h):

  1. 17 jan: hst 1
  2. 31 jan: hst 2
  3. 14 febr: hst 3
  4. 28 febr: hst 4
  5. 14 mrt: hst 5
  6. 28 mrt: hst 6
  7. 11 april: hst 7
  8. 25 april: hst 8
  9. 9 mei: hst 9
  10. 23 mei: hst 10
  11. 13 juni: hstt 11-12
  12. 27 juni: hst 13
  13. 11 juli: hstt 14-15

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Cursus "Filosofie van de mystiek. Carl du Prel (1833-1899)"

Afbeelding
Tijdstip : 10 bijeenkomsten plus schriftelijke begeleiding, najaar 2022/voorjaar 2023. Vorm : online bijeenkomsten van 2 uur, 1 x per 2 weken op dinsdagen (vanaf jan. 23 op maandagen) van 19-21h. De bijeenkomsten zullen worden opgenomen voor hen die onverhoopt een keer moeten missen. Uitwisseling is mogelijk via Google Classroom. Cursusbeschrijving De Duitse filosoof Carl du Prel was een theosoof van het eerste uur. Hij schreef een fundamentele studie over grensverleggende bewustzijnservaringen. Die schreef hij toe aan de verschuifbaarheid van onze bewustzijnsdrempel. Doorgaans ligt die vast, maar onder invloed van bijzondere omstandigheden (slaap, droom, geestelijke beroering, hypersensitiviteit e.d.) kan die zich verplaatsen. In dat geval blijkt degene die ze ondergaat een onvermoede bewustzijnsverruiming door te kunnen maken, die, volgens Du Prel, ons dwingt om heel anders over de mens na te denken dan we plegen te doen.   Deels in aansluiting bij Schopenhauer ontwikkelt Du Pr
Meer lezen

Ulysses and the Cyclops

Afbeelding
{This is a pre-publication from Rico Sneller, Into It: Perspectives on Synchronicity, Inspiration, and the Soul , Cambridge Scholars Publishing 2020} Nobody One may be reminded here of the infamous Cyclops Polyphemus, who was outsmarted by Ulysses in Homer’s Odyssey . The race of the Cyclopes was notorious for its brutality and inhospitality. Reminiscent of Max Picard’s description of Modernity in the previous chapter, one might say that, at least from the Cycloptic perspective, people “treffen aufeinander im Raume ohne Sinn, durch Zufall. Die Menschen sind darum fremd nebeneinander.” [1] We will see shortly that Polyphemus is making a serious mistake by interpreting his meeting with Ulysses as Zufall , mere chance or coincidence. In the Homeric narrative, Polyphemus had captured Ulysses and his comrades. He promises to swallow them one by one, Ulysses the last. On his turn, Ulysses had made Polyphemus believe that his proper name was Outis (= Nobody). He and his su
Meer lezen

Perfect Storm - Video Podcast Series on Synchronicity

Afbeelding
  12 Themes from Rico Sneller's recently published book Perspectives on Synchronicity, Inspiration, and the Soul About this Event Our old synchronicity is coming to an end…12 themes from the recently published book Perspectives on Synchronicity, Inspiration, and the Soul form the backdrop for a conversation on how humanity can migrate to a new synchronicity – the Perfect Storm - more aligned with the needs of people and their earth today. Listeners/viewers can put in personal or general questions and concerns. ------------------------------------------------------------------------------- Historical facts, great achievements, grand failures, happiness and unhappiness, all have in common that they came into being through some form of synchronicity. It is never a single event that determines the creation of something of significance, it is always a combination of events, waves and trends that lead to a certain outcome, whether positive or negative. In the current time juncture, where
Meer lezen