Online studiegroep Filosofie "Werkelijkheid, weten en de dood"

"Het werkelijke zit zo in elkaar, dat het weet heeft van zichzelf. Dit weten-van-het-werkelijke is zodanig dat, minstens gedurende afgegrensde perioden, vele enkelingen wetenden kunnen zijn. Zij zijn op een onbekende manier verbonden met een lijf. Al naar gelang de bijzondere betrekkingen die dat lijf onderhoudt met de lijf-vreemde wereld, draagt het hun de bijzondere inhoud van hun weten over."




De Duitse denker en onderzoeker Hans Driesch (1867-1941) maakte in zijn academische leven een ontwikkeling door van bioloog tot filosoof. Als bioloog verzette hij zich steeds meer tegen het eenzijdige darwinisme en verdedigde hij opnieuw het oude aristotelische beginsel van de entelechie: voor zijn leermeester Haeckel een reden om hem dringend een verblijf in een sanatorium aan te bevelen.

Ondertussen versloeg Driesch zijn duizenden. Hij werd hoogleraar filosofie op diverse plaatsen in Duitsland. Zijn colleges werden uiterst druk bezocht. Terwijl zijn eerste publicaties de biologie betroffen, strekte zijn latere werk zich uit tot de filosofie, ethiek, psychologie en zelfs de parapsychologie (van Driesch stamt naar verluidt ons woord 'paranormaal').

De Wirklichkeitslehre (1917) is een echte metafysica. Ze bouwt voort op de eerder geschreven Ordnungslehre. Interessant is dat Driesch in zijn werkelijkheidsleer niet alleen aandacht besteedt aan het kennen of weten als grondtrek van de werkelijkheid zelf ("weten is een oer-relatie"). Hij laat zich ook uit over toename van kennis als wezenstrek van de werkelijkheid. Van daaruit is de brug naar grote thema's als 'geschiedenis' en 'ethiek', en zelfs de 'dood' en 'God', gauw geslagen.


De Wirklichkeitslehre is een totaal uniek boek, dat ten onrechte volkomen is vergeten. Anders dan tijdgenoot Heidegger was Driesch ook wetenschapper en kende hij de biologie -- ook al liep hij daarin met zijn vitalisme totaal uit de pas. Zodoende geeft zijn werk een empirisch steuntje in de rug van de al te wereldvreemde filosoof. Tegelijk inspireert hij diegenen die zich onbehaaglijk voelen bij het reductionisme, waardoor vele wetenschappen voortdurend worden geplaagd.

Tijdstip: 8 tweewekelijkse online-bijeenkomsten plus schriftelijke begeleiding, van sept-dec 2022 (in principe op woensdagmiddagen 13.00-14.30h).

Vorm: webinars (Vimeo-opname + besprekingssessies). NB ook de online sessies zullen worden opgenomen, zodat zij die een keer moeten missen achteraf alsnog de sessie kunnen bekijken.

Docent: dr Rico Sneller.

Aanschaffen: Hans Driesch, Wirklichkeitslehre. Ein metaphysischer Versuch. Leipzig: Reinicke, 1917 (antiquarisch goed verkrijgbaar).

Vereiste voorkennis: ervaring met het lezen van filosofische teksten en kennis van het Duits.

Voorbereiding per bijeenkomst: voor een goed begrip is studie buiten de bijeenkomst zelf belangrijk. Het verdient aanbeveling bij het lezen gerezen vragen en onduidelijkheden te noteren en die op de bijeenkomsten ter sprake te brengen. De docent zal zorg dragen voor lees- en studieaanwijzingen voorafgaand aan iedere bijeenkomst.

Kosten: € 275- (reductie voor studenten mogelijk). Wie een betalend deelnemer aanbrengt, krijgt €50,- korting.

Bijeenkomsten: 8x eenmaal per twee weken op de woensdagmiddag vanaf 7 september.

Opgave en verdere informatie bij de docent: h.w.sneller@gmail.com

Aanmelden z.s.m.

Data en programma van de online besprekingsbijeenkomsten (woensdag 13.00-14h30):

  1. 7 sept: pp. 1-53 (2e druk: 1-51)
  2. 21 sept: pp. 54-95 (2e druk: 52-93)
  3. 5 okt: pp. 95-151 (2e druk: 93-149)
  4. 19 okt: pp. 152-213 (2e druk: 149-221)
  5. 2 nov: pp. 213-245 (2e druk: 221-253) 
  6. 16 nov: pp. 245-285 (2e druk: 253-295)
  7. 30 nov: pp. 286-315 (2e druk: 296-326)
  8. 14 dec: pp. 315-354 (2e druk: 326-372)

Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Cursus "Filosofie van de mystiek. Carl du Prel (1833-1899)"

Afbeelding
Tijdstip : 10 bijeenkomsten plus schriftelijke begeleiding, najaar 2022/voorjaar 2023. Vorm : online bijeenkomsten van 2 uur, 1 x per 2 weken op dinsdagen (vanaf jan. 23 op maandagen) van 19-21h. De bijeenkomsten zullen worden opgenomen voor hen die onverhoopt een keer moeten missen. Uitwisseling is mogelijk via Google Classroom. Cursusbeschrijving De Duitse filosoof Carl du Prel was een theosoof van het eerste uur. Hij schreef een fundamentele studie over grensverleggende bewustzijnservaringen. Die schreef hij toe aan de verschuifbaarheid van onze bewustzijnsdrempel. Doorgaans ligt die vast, maar onder invloed van bijzondere omstandigheden (slaap, droom, geestelijke beroering, hypersensitiviteit e.d.) kan die zich verplaatsen. In dat geval blijkt degene die ze ondergaat een onvermoede bewustzijnsverruiming door te kunnen maken, die, volgens Du Prel, ons dwingt om heel anders over de mens na te denken dan we plegen te doen.   Deels in aansluiting bij Schopenhauer ontwikkelt D...
Meer lezen

Paul Kammerer and synchronicity

Afbeelding
Paul Kammerer (1880-1926)  was a forerunner of  C.G. Jung’s synchronicity concept (he coined the term ‘seriality’). Author of Das Gesetz der Serie (1919), Kammerer was a widely respected researcher of reptiles and insects. A (probably false) accusation of scientific fraud with midwife toads made Kammerer take his own life.  Just as Jung, Kammerer kept a log-book in which he registered samples of the coincidences or synchronicities he experienced from the age of twenty to forty. He listed these samples in Das Gesetz der Serie and subdivided them over the following categories: 1) numbers, 2) words and names, 3) persons, 4) mail, particularly letters, 5) dreams, 6) memories, 7) music, 8) science, 9) casualties and accidents, 10) crimes, 11) travels, and 12) other cases and events. [1] From the almost one hundred listed coincidences, I will only select two which are directly related to Paul Kammerer himself and to his research. On 16 February 1917 Kammerer reads ...
Meer lezen

Perfect Storm - Video Podcast Series on Synchronicity

Afbeelding
  12 Themes from Rico Sneller's recently published book Perspectives on Synchronicity, Inspiration, and the Soul About this Event Our old synchronicity is coming to an end…12 themes from the recently published book Perspectives on Synchronicity, Inspiration, and the Soul form the backdrop for a conversation on how humanity can migrate to a new synchronicity – the Perfect Storm - more aligned with the needs of people and their earth today. Listeners/viewers can put in personal or general questions and concerns. ------------------------------------------------------------------------------- Historical facts, great achievements, grand failures, happiness and unhappiness, all have in common that they came into being through some form of synchronicity. It is never a single event that determines the creation of something of significance, it is always a combination of events, waves and trends that lead to a certain outcome, whether positive or negative. In the current time juncture, where...
Meer lezen