Cursusweekends Talmoedlessen van Levinas

 De Talmoedlezingen van Levinas

Docent: Dr Rico Sneller

                                     

                         

 

Terwijl de twintigste-eeuwse filosofie driftig haar christelijke veren afschudde, wendde Levinas zich opnieuw tot de Joodse Talmoed. Vanuit de Alliance Israélite Universelle verzorgde hij vanaf de jaren 50 en 60 Talmoedlezingen ten behoeve van Joodse intellectuelen. Met die Talmoedlezingen zette hij een langlopende Joodse traditie voort van schriftinterpretatie. 

Opmerkelijk is, dat Levinas als modern filosoof een beroep op apert religieuze bronnen niet schuwde. Integendeel, hij beschouwde de Talmoedische traditie als de filosofische kant van het Jodendom. Filosofisch, omdat het hierin ging om commentaar, discussie, rechtvaardiging en zelfs kritiek op ogenschijnlijk eenduidige Bijbelteksten. Toegegeven, Levinas hield in zijn publicaties een tamelijk strikte scheiding aan tussen ‘filosofisch’ en ‘Joods’ werk. Hetzelfde geldt overigens ook voor zijn academische onderricht. Het is als wilde hij eventueel rijzende verwarring over de aard en status van zijn denken niet nodeloos vergroten.

Levinas’ belangstelling voor de Talmoed dateert van vlak na de oorlog. De jonge Joodse filosoof kreeg toen in Parijs Talmoedonderwijs van de mysterieuze leraar André Chouchani: een man die de Talmoed uit nagenoeg zijn hoofd kende en generaties naoorlogse Joden bepaalde bij de eeuwenoude en vruchtbare Joodse traditie van wetsinterpretatie die in de oude Talmoed was neergelegd. Later zou Levinas Chouchani rekenen onder de grootste intellectuelen die hij ooit in zijn leven had ontmoet. Overigens kon Chouchani ook André Neher en Eli Wiezel tot zijn toehoorders rekenen.

In een midweek (4 dagen) of twee weekends zullen we ingaan op enkele van Levinas’ Talmoedlezingen: die welke zijn gebundeld in de Quatre lectures talmudiques (Paris, Minuit, 1968) en in zijn Du sacré au saint. Cinque nouvelles lectures talmudiques (Paris, Minuit, 1996). We zullen proberen vat te krijgen op de manier waarop Levinas klassieke Talmoeddiscussies nieuw leven inblaast in een naoorlogs Europa. Daarbij zullen we ook kijken naar de directe Joodse achtergronden van de door Levinas besproken teksten.

Het is raadzaam de genoemde boeken van Levinas tijdig aan te schaffen, desnoods in een (Engelse of Nederlandse) vertaling.

Rico Sneller (1967) is filosoof en theoloog met een speciale belangstelling voor Joodse denkers en tradities. Hij doceerde lange tijd Moderne filosofie aan de universiteit Leiden. Momenteel is hij onder meer betrokken bij de Mandeville Academy in Gouda, het Jungiaans Instituut te Nijmegen. In 1998 promoveerde hij cum laude op een dissertatie over Jacques Derrida en de negatieve theologie. Recent verscheen van zijn hand Perspectives on Synchronicity, Inspiration, and the Soul (Cambridge Scholars 2021).

Data:  22&23 januari 2022 en 12&13 maart 2022.

Locatie: Hotel de Witte Berken in Epe www.dewitteberken.nl

Kosten: Tussen de €600,- - € 800,- afhankelijk van het aantal deelnemers.

Aanschaffen:

·        ofwel Quatre lectures talmudiques (Paris, Minuit, 1968) + Du sacré au saint. Cinque nouvelles lectures talmudiques (Paris, Minuit, 1996),

·        ofwel Nine Talmudic Readings, vert. Annette Aronowicz, (Bloomington, Indiana University Press, 2019).

Contactpersoon: Rico Sneller e: h.w.sneller@gmail.com